Tilburg


Reuzengenootschap Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout

Familie-uitbreiding met kinderreusjes Koosje-Koosje.

Fraans Krèùk van Tilburg, D'n Udenhoutse Broeder en St. Willibordus/St. Caecilia van Berkel-Enschot.

Tilburg, Udenhout en Berkel-Enschot vormen samen de gemeente Tilburg. De inwoners van de stad en de twee dorpen hebben sinds 2007 ieder een reus. De overkoepelendestichting is een florerende organisatie met veel nieuwe initiatieven. Een geslaagd voorbeeld daarvan zijn de twee nieuwe reusjes die in december 2009 het levenslicht zagen. Ze stellen Koosje-Koosje voor.

Deze zijn bewust klein uitgevoerd om gemakkelijker contact te kunnen maken met kinderen. De tweede reden om met deze twee kinderreusjes op de proppen te komen is het streven van de stichting om erfgoed onder de aandacht te brengen. Koosje-Koosje was een typisch Tilburgse folklore die in de jaren '50 van de vorige eeuw is verdwenen. Op 28 december (Onnozele Kinderen) trokken kinderen verkleed als volwassenen langs de deuren. Ze zongen een bedellied en kregen snoep, fruit of geld. Daarbij begeleidden ze zich op een rommelpot (foekepot). Deze zie je terug als attribuut van de reuzenkinderen Koosje-Koosje. Het meisje draagt een boodschappentas om de gulle gaven in te ontvangen.

Koosje-Koosje is mijn naam

Ik heb het in mijn broek gedaan

De helft ervan ben ik verloren

de rest zit in mijn broek bevroren

De drie ouders van Koos-Koosje werden twee keer geboren. In de nacht van 11 op 12 maart 2007 brandde de Lourdeskerk in Tilburg af. De kerk was aan de eredienst onttrokken en werd gebruikt als opslag voor attributen van carnavals- en toneelverenigingen. Ook de drie reuzen van de gemeente Tilburg hadden er een plaatsje in gevonden. De vlammen verteerden de reuzen Fraans Krèùk van Tilburg, D'n Udenhoutse Broeder en St. Willibrordus/St. Caecilia van Berkel-Enschot. Aan dit drietal was bijna vijf jaar gewerkt. Een paar dagen na de brand, tijdens de viering van Koninginnedag, zouden ze voor de eerste keer aan het publiek worden getoond.

Vrijwel onmiddellijk werd besloten tot herbouw. Het denken aan een reus voor Tilburg begon in 2002 met het overlijden van Frans Verbunt. Tijdens zijn leven was hij uitgegroeid tot het prototype van de Tilburger. Een paar vrienden wilden voor hem een monument oprichten. Het geld daarvoor ontbrak. Geïnspireerd door de reuzen van buurgemeente Oisterwijk werd besloten drie reuzen te bouwen en dat volgens dezelfde grondgedachte. De dorpen Udenhout en Berkel-Enschot waren in 1997 tijdens de gemeentelijke herindeling bij Tilburg gevoegd. De bewoners van de twee dorpen hadden zich met hand en tand verzet. Het inzetten van reuzen zou een mooie bijdrage kunnen leveren aan het elkaar beter leren kennen.

Een initiatiefgroep werd geformeerd van mensen uit de twee dorpen en de stad. De drie reuzen werden genoemd naar personen die sterk verbonden waren met de identiteit van de drie gemeenschappen. Fraans Krèùk is genoemd naar Frans Verbunt. Tijdens optredens loopt zijn weduwe Nel steeds fier mee. Als atrribuut draagt de Tilburgse reus een kruik, een verwijzing naar de Tilburgse geuzennaam 'Kruikenzeiker'. De Udenhoutse Broeder is een in Noord-Brabant bekende lekkernij, maar vooral is het een genootschap van mensen die veel betekenen voor dit dorp. Jaarlijks wordt een nieuwe Broeder gekozen. Ze lopen in een pij, wat ook de outfit is van de reus. Berkel en Enschot is een uit twee dorpen samengestelde gemeenschap. Deze twee-eenheid wordt letterlijk verbeeld door een reus met een Januskop. De ene kant toont het gezicht van St. Willibrordus, patroonheilige van Berkel. De andere kant stelt St. Caecilia voor, de patroonheilige van Enschot.

Auteur Paul Spapens


Het Reuzengenootschap van Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout kunt u bereiken door gebruik te maken van de 'contact' pagina van deze website.